Czeskie zwyczaje: Młode wino i pieczona gęś na św. Marcina.

Artykułu możesz również posłuchać (czas: 08:37):

W Polsce 11-ty listopada to patriotyczne Święto Niepodległości. Czesi zdobyli swą niepodległość o chwilkę wcześniej, bo 28 października. 11 listopada to w Czechach święto wielbicieli młodego wina i pysznej pieczonej gęsi ze złocistą chrupiącą skórką. Jest to dzień św. Marcina (zwykły dzień roboczy).

Czeskim zwyczajem jest obchodzone we wszystkich miastach, wsiach i wielu restauracjach.

Kim był św. Marcin?

Św. Marcin (ur. 316 lub 317) był żołnierzem, który w zimny dzień oddał marznącemu żebrakowi pół swojego płaszcza. Potem we śnie ukazał mu się Chrystus odziany właśnie w jego płaszcz. Dla św. Marcina był to znak do przyjęcia Chrztu św., opuszczenia wojska (wtedy nie wypadało chrześcijanom przelewać krwi) i rozpoczęcia służby Bogu. Przedstawiany jest jako legionista na białym koniu, dający część swojego płaszcza biedakowi.

Na początku swojej chrześcijańskiej kariery mieszkał w skromnej pustelni, ale później jego kariera nabrała tempa. Około roku 371 św. Marcin został wybrany na biskupa Tours, mimo własnej woli.

Mimo, że przelewaniem krwi chrześcijanie brzydzili się w wojsku, to św. Marcin rozpoczął na Zachodzie regularne akcje burzenia pogańskich świątyń i miejsc kultu. Jego starania zostały docenione – Francuzi uczynili go swym patronem na dowód uznania jego zasług w szerzeniu chrześcijaństwa.

Zmarł w listopadzie. 11 listopada 397 odbył się jego pogrzeb.

Ciekawostka: w katedrze św. Wita znajduje się relikwia św. Marcina, mianowicie jego ramię i ząb.

Dobra dobra, ale co to nas interesuje?

Czeskie zwyczaje: Święto Marcina

Święty Marcin w Czechach obecnie kojarzy się z młodym winem i gęsiną. Przed laty było to święto rolników, ponieważ kończyło jesienne prace na roli. Łączyło się ze świętowaniem i hucznymi ucztami.

Polacy też nie zostawali w tyle, w końcu to polskie przysłowia:

• Na Świętego Marcina najlepsza gęsina.
• Na Świętego Marcina pij wino, wodę pozostaw młynom.

Często na św. Marcina zaczynało też śnieżyć, dlatego mówi się, że św. Marcin przyjeżdża na białym koniu.

Czemu winna gęś?

Jedna powieść głosi, że św. Marcin ukrywał się w gęśniku przed posłańcami, którzy chcieli mu oznajmić radosną nowinę: że został biskupem. Ta informacja jednak nie podobała się samemu zainteresowanemu. Gęgające gęsi go zdradziły i tak został znaleziony.

Inna , że podczas wiejskiego kazania gęsi tak przeszkadzały księdzu, że od tamtej pory piecze się je na to święto – za karę.

Czeskie młode wina

Svatomartinské wina (świętomarcińskie) są produkowane z pierwszych tegorocznych zbiorów. Wyróżniają się lekkim, owocowym, świeżym smakiem. Są aromatyczne i muszą być dobrej jakości (ta jest kontrolowana). Produkowane są z gatunków winogron, które dojrzewają wcześniej. Spotkamy jedynie wina wytrawne.

Gatunki, z których można produkować młode wino w Czechach to:

• białe: Müller Thurgau, Veltlínské červené rané, Muškát moravský i ich cuvée, czyli mieszanki.
• różowe: Modrý Portugal, Svatovavřinecké i Zweigeltrebe i ich cuvée.
• czerwone: Modrý Portugal, Svatovavřinecké i ich cuvée.

Sezon na młode wina trwa od listopada do grudnia, świeżość wino powinno zachować do wiosny. W tym roku zbiory winogron odbywały się w pierwszej połowie września. Dzięki ciepłym dniom i chłodnym nocom podczas dojrzewania winogron można oczekiwać win bardzo aromatycznych. Do sklepów trafią trochę wcześniej, bo już 8 listopada 2019.

Wina świętomarcińskie to bardzo przyjemny czeski zwyczaj.

Jak poznać wino św. Marcina?

Svátomartinské víno jest oznaczone na etykiecie oraz korku lub zakrętce czerwono-białym logiem jeźdźca na koniu. Z czym to się je?

• Czerwone: do duszonej kaczki, mięs i dziczyzny.
• Białe: ryby, delikatny drób, pasztety, sałatki i sery.
• Różowe: zawsze tam, gdzie nie jesteśmy pewni, czy wybrać białe czy czerwone.

Czeskie zwyczaje: Svatomartinské slavnosti

Nie tylko w Pradze, ale też w całych Czechach w połowie listopada odbywają się svatomartinské slavnosti. Są to zazwyczaj imprezy organizowane pod gołym niebem, polegające na degustacji młodych win, próbowaniu dań z gęsiny oraz słuchaniu muzyki. Na imprezach grają lokalni muzycy, a czasem można posłuchać muzyki ludowej lub cymbalistów.

W wielu restauracjach znajdziemy specjalne świętomarcińskie menu.

Jakie dania z gęsiny są najpopularniejsze?

Na pewno jest to pieczona gęś podawana z modrą kapustą i z knedlikiem. W wersji podstawowej z bułczanym – w wersji bogatej z knedlikiem bułczanym i ziemniaczanym. Poza tym można spróbować pasztetów, rosołu z gęsi (kaldun), dla mnie hitem była tortilla z gęsiną i niebieską kapustą, która nie należy jednak to tradycyjnej czeskiej kuchni. Orientalnie można spróbować też zupy ramen z gęsią.

Co konkretnie będzie się działo w Pradze?

9.11., 10:00-21:00, Svatomartinské slavnosti a pečená husa na Náplavce 2019, degustacja młodych win i gęsich pyszności na brzegu Wełtawy. Rašínovo nábřeží, Praha 2. Degusować można wyłącznie z zakupiony na miejscu kieliszków (100 Kč).

10.11.2019., 11.00, 15.30 i 20.00, Svatomartinská plavba, degustacja młodych win podczas wycieczki statkiem po Wełtawie. Skąd: Na Františku, Praha 1. Statek Czechie. Bilety 1300 Kč.

11.11.2019, 11:00, Svatomartinský přípitek, winoteka na winnicy św. Klary zaprasza na degustację młodych win z Czech i Moraw. Ponieważ winnica jest mała, młodych win własnej produkcji nie oferuje. Botanická zahrada hl. m. Prahy, skleník Fata Morgana, Trojská 800/196, Praha 7.

11.11.2019, Svatomartinské víno a husa na Jiřáku, náměstí Jiřího z Poděbrad, Praha 3.

11.11.2019, 15:00-19:00, Svatomartinský lampiónový průvod Vyšehrad, o 15:00 gra dla dzieci, o 16:00 Msza św. w rotundzie św. Marcina, po czym stamtąd wyrusza pochód ze św. Marcinem na białym koniu na czele. V Pevnosti 159/5b, Praha 2 – Vyšehrad.

16.11.2019, 10:00-18:00, Letenská husa a košt svatomartinského vína, Národní zemědělské muzeum Praha, Kostelní 1300/44 , Praha 7.

Podczas świętomarcińskiej uczty wypadało się dzielić z biednymi jedzeniem i piciem.

Co jeszcze może Ci się przydać na mojej stronie?

1. Przeczytaj artykuł o zabijaczce, by poznać zimowy czeski zwyczaj.
2. Dowiedz się, co jeszcze innego może Ci zasmakować w Czechach.
3. Sprawdź, jakie są czeskie święta narodowe.
4. Poznaj 16 obowiązkowych praskich zabytków – pobierz darmowy przewodnik po królewskiej trasie w Pradze.
5. Wybierasz się do Pragi na dłużej niż jedno popołudnie? Sprawdź ofertę przewodnika „Praga. Praktyczny przewodnik na 3 dni. Najciekawsze miejsca„.

Bardzo fantastycznego święta św. Marcina!

Więcej inspiracji w Czechach i Pradze znajdziesz na moim Facebooku i Instagramie.